Conjunctivitis

Conjunctivitis is de medische term voor ontstoken slijmvlies van de ogen. Het is de meest voorkomende oorzaak van een rood oog. Het oogwit wordt bedekt door slijmvlies (conjunctiva) en dit bevat heel dunne bloedvaatjes. Bij irritatie zetten deze vaatjes op, waardoor het oog rood wordt. 

Oorzaken
De meest voorkomende oorzaak is een virus of een bacterie. Ook een allergie, het "droge ogen" syndroom of irriterende stoffen in de omgeving kunnen een rood oog veroorzaken.

Verschijnselen
Een bacteriÎle conjunctivitis geeft een geelgroene afscheiding (pus). De meeste virale infecties van de conjunctiva veroorzaken een slijmvormige en waterige afscheiding. Virussen zijn in het algemeen de oorzaak van het bekende "rode oog", gepaard gaande met een rauwe keel en loopneus, net als bij een verkoudheid of griep; deze verschijnselen duren 1-2 weken. De allergische conjunctivitis geeft vaak jeuk en waterige afscheiding en wisselend matige tot hevige roodheid. Het "droge ogen" syndroom geeft pijnlijke, rode slijmvliezen soms met lichtschuwheid en door de irritatie juist heftige tranenvloed. Irriterende stoffen veroorzaken voornamelijk een sterk waterige afscheiding en eventueel daarna een rood oog.

Diagnose
Door onderzoek kan de oogarts of de huisarts onderscheid maken tussen de verschillende vormen. Soms kan het ook nodig zijn een "kweek" te maken van de afscheiding uit het oog. Hiervoor wordt heel voorzichtig met een klein wattenstaafje langs het oogslijmvlies gestreken. Op deze manier kan worden vastgesteld welke bacterie of virus bestreden moet worden 

Behandeling
Bij een bacteriele conjunctivitis wordt een antibioticum gegeven. Dit kan in de vorm van druppels, zalf of een gel. Bij een virale conjunctivitis hebben antibiotica geen effect. Soms is het nodig met ontstekingsremmende medicijnen te druppelen. Allergische conjunctivitis kan worden behandeld met speciale druppels die tegen een allergie in het oog gericht zijn. Het "droge ogen" syndroom kan soms worden behandeld met kunsttranen. Er zijn vele soorten druppels, zalven en gels in de handel die de verschijnselen van droge ogen helpen verzachten (zie voor verdere informatie het onderdeel "droge ogen" ). Voor rode ogen door irriterende stoffen zijn verschillende behandelingen nodig, afhankelijk van de soort irriterende stof. 

Preventie
De bacteriele en virale vormen van conjunctivitis zijn besmettelijk. Het is daarom aan te bevelen de handen goed te wassen na contact met de ogen en geen handdoeken of zakdoeken over en weer te gebruiken. 

Conjunctivitis bij kinderen: zie ophthalmia neonatorum
 

Pingueculum

Een pingueculum is een iets verheven gelig plekje op het oogwit, meestal aan de nasale zijde in de lidspleet. Er is geen ingroei in het hoornvlies. Het bestaat uit een neerslag in het slijmvlies van eiwit en vet. Het bedreigt het zien niet en hoeft bijna nooit behandeld te worden. Behandeling om cosmetische redenen is af te raden omdat het zelden mooier wordt. Er wordt wel eens met vasoconstrictieve oogdruppels behandeld of met antibiotische/corticosteroid druppels.

Pterygium

Men spreekt van een pterygium als het slijmvlies dat het wit van het oog bedekt (de conjunctiva) in een driehoekige vorm over het hoornvlies gaat groeien. Hierdoor kan het zien belemmerd worden, soms zelfs dubbelbeelden geven. Meestal zit een pterygium aan de neuskant van het oog.

Oorzaak
Tot nu toe is er nooit een echte oorzaak gevonden. Wel lijkt het erop dat UV licht een rol speelt, omdat het pterygium in zonnige klimaten vaker voorkomt. Ook chronische irritatie van de ogen in een stoffige en droge omgeving lijkt een oorzaak.

Verschijnselen
In de meeste gevallen heeft men geen last van het pterygium. Soms is er sprake van een chronische irritatie en wordt het oog rood aan de kant van het pterygium. De doorgroei kan echter tot of over de pupilrand heengaan. Door deze groei of door veranderde hoornvlieskromming kan het zien verminderd zijn.

Behandeling
Als het oog geïrriteerd is geraakt (door zonlicht, wrijven, zwemmen etc of ontsteking van het pterygium), kan het nodig zijn te behandelen met kunsttranen of ontstekingsremmende druppels. Bij groei over het hoornvlies met toenemend astigmatisme, toenemende irritatie ondanks druppels en zeker bij groei naar de pupilrand is het nodig een operatieve correctie toe te passen. Het moet voorkomen worden dat het pterygium over de pupilrand groeit. Het pterygium wordt onder lokale verdoving verwijderd. Dit is een weinig belastende ingreep. Wel kan er na de operatie nog enige dagen sprake zijn van een zanderig gevoel in het behandelde oog. Aanvullende behandeling kan bestaan uit transplantaat van conjunctiva, bestraling van het geopereerde gebied, toediening van littekenremmers in het operatiegebied of een lamellair hoornvlies transplantaat (als de bewegelijkheid van het oog is verminderd). Ondanks deze behandeling kan in sommige gevallen toch weer een pterygium terug komen.